Bireysel emekliliğe katılanın, görev yeri değişirse ne olur?

28/3/2001 tarih ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununun "Çalışanların otomatik olarak bir emeklilik planına dahil edilmesi" başlıklı Ek 2. maddesi 4. fıkrasında şu hüküm yer almaktadır:

"Bu madde kapsamında bir emeklilik sözleşmesi bulunan çalışanın işyerinin değişmesi halinde, yeni işyerinde bu madde kapsamında bir emeklilik planı var ise çalışanın birikimi ve sistemde kazandığı emekliliğe ana süresi yeni işyerindeki emeklilik sözleşmesine aktarılır. Yeni işyerinde emeklilik planının bulunmaması halinde çalışan, talep ederse önceki işyerinde düzenlenmiş sözleşme kapsamında katkı payı ödemeye devam edebilir, talep etmezse bu madde kapsamındaki emeklilik sözleşmesi sonlandırılır. Çalışan bu yöndeki talebini, işyeri değişikliğini izleyen ayın sonuna kadar şirkete bildirmek zorundadır."

Bu hükümlere göre; işyerleri değişen çalışanlar;

1-Otomatik olarak dahil edildiği bir emeklilik planı var ise çalışanın birikimi ve sistemde kazandığı emekliliğe ana süresi yeni işyerindeki emeklilik sözleşmesine aktarılır.

2- Yeni işyerinde emeklilik planının bulunmaması halinde çalışan, talep ederse önceki işyerinde düzenlenmiş sözleşme kapsamında katkı payı ödemeye devam edebilir.

3-Talep etmezse otomatik olarak dahil edildiği bir emeklilik sözleşmesi sonlandırılır.

4- Çalışan bu yöndeki talebini, işyeri değişikliğini izleyen ayın sonuna kadar şirkete bildirmek zorundadır.

Kısacası; çalışanın yeni iş yerinde otomatik katılım kapsamında sunulan bir emeklilik planı varsa, mevcut sözleşmesindeki birikimi yeni işyerindeki plana aktarılır.

Yeni iş yerinde otomatik katılım kapsamında sunulan bir plan bulunmaması halinde çalışan mevcut sözleşmesine dilerse bireysel ödeme yapabilir. Çalışan kaktı payı ödemeye yönelik talebini, işyeri değişikliğini izleyen ayın sonuna kadar emeklilik şirketine iletmesi gerekmektedir.

Ayrıca; 28/3/2001 tarih ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununun "Çalışanların otomatik olarak bir emeklilik planına dahil edilmesi" başlıklı Ek 2. maddesi 9. fıkrasındaki;"Çalışanın işvereni aracılığıyla bir emeklilik planına dahil olması, işveren tarafından şirket ve plan belirlenmesinde göz önünde bulundurulacak kriterler, katkı paylarının yatırıma yönlendirileceği fonlar, işverenin şirket ile yapacağı sözleşme, cayma hakkı, çalışanın işyerinin değişmesi halinde işverenin çalışanı bir emeklilik planına dahil etmesi, işyeri değişikliğinde birikimin aktarılması, çalışma ilişkisi sona eren çalışanın talebi üzerine ilgili emeklilik planına ödeme yapması, ara verme, sistemden ayrılma, Devlet katkısının ödenmesi ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esaslar Müsteşarlık tarafından belirlenir." hükümlerine göre işyerinin değişmesi halinde işverenin çalışanı bir emeklilik planına dahil etmesi, işyeri değişikliğinde birikimin aktarılması, çalışma ilişkisi sona eren çalışanın talebi üzerine ilgili emeklilik planına ödeme yapması gibi konularda müsteşarlık tarafından usul ve esaslar; Çalışanların İşverenleri Aracılığıyla Otomatik Olarak Emeklilik Planına Dahil Edilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikle belirlenmiştir.

Bu yönetmelikte Çalışanın işyerinin değişmesi halinde ne yapılacağına dair bir açıklama bulunmamaktadır .

Otomatik olarak bir emeklilik planına dahil edilen bir öğretmenin görev yeri değişmesi halinde bireysel emeklilik işlemleri nasıl yürütülecektir?

Bu sorunun cevabına açık bir şeklide 09.11.2012 tarihli ve 28462 Resmi Gazetede yayımlanan Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmeliğin "Çalışanın işyerinin değişmesi" başlıklı 22/H maddesinde bulunmaktadır.

"Çalışanın işyerinin değişmesi 
MADDE 22/H - (1) Daha önce bu bölüm kapsamında bireysel emeklilik sistemine dahil edilen ve işyerinin değiştiği tarih itibarıyla sistemde bulunan bir çalışanın bireysel emeklilik hesabındaki birikimi ile varsa ödenen devlet katkısı, yeni işyerinde çalışanlara sunulan bir emeklilik planı bulunması halinde, yeni işyerindeki plana aktarılır ve çalışanın sistemde kazandığı emekliliğe ana süresi ile devlet katkısının hak edilmesine ana süresi yeni işyerindeki planda aynen korunur. Yeni plana aktarma şirket değişikliği gerektirmesi halinde aktarım, şirket değişikliği gerektirmemesi halinde ise plan değişikliği süreçleri Müsteşarlıkça belirlenen esaslar çerçevesinde gerçekleştirilir. İşyeri değişikliği sebebiyle çalışanın birikiminin ve devlet katkısının başka bir şirkete aktarılmasının gerektiği hallerde, 12 nci maddede belirtilen şirkette kalma süresine ilişkin kısıtlamalar uygulanmaz. İşyeri değişikliği sebebiyle şirket değişikliği gerekmeyen hallerde 11 inci madde kapsamındaki bir sene içinde yapılabilecek plan değişikliği limiti dikkate alınmaz.

(2) Daha önce bu bölüm kapsamında bireysel emeklilik sistemine dahil edilen ve işyerinin değiştiği tarih itibarıyla sistemde bulunan bir çalışan, yeni işyerinde çalışanlara sunulan bir emeklilik planı bulunmaması halinde, önceki işyerinde dahil olduğu emeklilik planı kapsamında Müsteşarlıkça belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde en az ilgili takvim yılının ilk altı ayında uygulanacak asgari brüt ücretin yüzde üçü oranında katkı payı ödemeye devam edebilir. Yeni işyerinin kapsama alınması halinde, çalışan, işvereni tarafından 22/B maddesi hükümleri kapsamında yeni işyeri kapsamındaki emeklilik planına dahil edilir. Çalışanın yeni işyeri kapsamındaki emeklilik planına dahil edilmesi, şirket değişikliği gerektirmesi halinde aktarım, şirket değişikliği gerektirmemesi halinde ise plan değişikliği süreçleri Müsteşarlıkça belirlenen esaslar çerçevesinde gerçekleştirilir. İşyeri değişen çalışanın yeni işyerinde çalışanlara sunulan bir emeklilik planı bulunmaması ve çalışanın katkı payı ödemeye devam etmeyi talep etmemesi durumunda ilgili emeklilik sözleşmesinden ayrılma işlemi gerçekleştirilir. Çalışan katkı payı ödemeye yönelik talebini, işyeri değişikliğini izleyen ayın sonuna kadar şirkete bildirmek zorundadır. Müsteşarlık, bu madde çerçevesindeki sözleşmeden ayrılma işlemlerine ilişkin esasları belirler.

(3) Bu bölüm kapsamında birden fazla sözleşmeye ödeme yapan çalışanın hizmet akdinin sonlanması sebebiyle, sonlanan akit uyarınca açılan sözleşme kapsamındaki birikim ve devlet katkısı hesabındaki tutarlar bu bölüm kapsamında yürürlükte bulunan sözleşmelerinden tercih ettiğine aktarılır veya Müsteşarlıkça belirlenen esaslar çerçevesinde ilgili sözleşmeden ayrılma işlemi gerçekleştirilir. Bu kapsamdaki aktarım Müsteşarlıkça belirlenen esaslar çerçevesinde yürütülür ve 12 nci maddede belirtilen şirkette kalma süresine ilişkin kısıtlamalar uygulanmaz."

Bu hükümlere göre;

1- Otomatik olarak dahil edildiği bir emeklilik planı olan bir öğretmen; eski görev yeri ile yeni görev yerindeki bireysel emeklik şirketi aynı ise görev yerinin değiştiği tarih itibarıyla sistemde bulunan bir çalışanın bireysel emeklilik hesabındaki birikimi ile varsa ödenen devlet katkısı, yeni işyerinde çalışanlara sunulan bir emeklilik planı bulunması halinde, yeni işyerindeki plana aktarılır.

2- Öğretmenin sistemde kazandığı emekliliğe ana süresi ile devlet katkısının hak edilmesine ana süresi yeni işyerindeki planda aynen korunur.

3- Otomatik olarak dahil edildiği bir emeklilik planı olan bir öğretmen; eski görev yeri ile yeni görev yerindeki bireysel emeklik şirketi farklı ise aktarım süreçleri Müsteşarlıkça belirlenen esaslar çerçevesinde gerçekleştirilir.

4- Görev yeri değişikliği sebebiyle öğretmenim birikiminin ve devlet katkısının başka bir şirkete aktarılmasının gerektiği hallerde, Yönetmeliğin "Birikimin aktarımı" başlıklı12. maddesinde belirtilen iki sene şirkette kalma süresi kısıtlaması uygulanmaz. İşyeri değişikliği sebebiyle şirket değişikliği gerekmeyen hallerde Yönetmeliğin "Emeklilik planı değişikliği" başlıklı 11. maddesi kapsamındaki bir sene içinde yapılabilecek 4 kez plan değişikliği limiti dikkate alınmaz.