ÇİFT JANDARMA TÜRKÜSÜNÜN HİKAYESİ

Çift jandarma Türküsü Artvin’de oynanan barlardan birisidir. En çok oynanan oyunların başında gelmektedir. Her türkünün bir hikayesi olduğu gibi bu türkünün de yaşanmış bir hikayesi var. Sözleri ve müziği anonim olan bu türkünün rivayet edilen hikayesi şöyle;  iki genç arasında büyük bir aşk başlar. Bu karasevdayı bilmeyen kalmaz. Birçok insan, bu gençler için nağmeler yapıp türküler söylerler.

 Artık kızı istemenin zamanı gelmiştir. Genç oğlan, kızı istetir; ancak, kız babasının kesin razılığı olmaz. herşeye rağmen geri çevirir. Kızını bir başkasına (beşik kertmesi) sözlemiştir.

 Bahar ayları gelince köylerden, yaylalara göç başlar. bu göçler esnasında halk arasında büyük eğlenceler tertiplenir. Bunlar da yer yer isimlendirilir. Bu mevkideki ismi ise (vargoda) yayık yaylamak, yayla zamanı eğlenceleri olarak bilinir.

 İşte bu tarihlerde, genç oğlan, sevdiği kızın verileceği genci vurur ve köyden kaçar. Köy halkının yaylaya çıkmasını bekler ve o gün gelir.

 Köy halkı, binbir eğlence masalıyla göçe koyulur. Uzunca bir yol aldıktan sonra, ilk konaklayacakları mevkiye gelirler. O düzlüğün, yani mevkinin ismi “Vaket'tir.”   Vaket  Şavşat- Meydancık Yöresi’nde yer alan köyün adıdır.

 Köy halkı burada eğlenmeye başlar. Davullar, zurnalar, akordeonlar çalınır; türküler söylenir; oynanır; koçlar kesilir; kebaplar vurulur; yiyilip içilir.

 Genç adam, sevdiği kızın da orada olacağını bildiğinden, bunu takip eder. Halkın arasına gelir; uzaktan sevdiği kızı gözler, kız da sevdiğini görür ama bir türlü yaklaşamazlar. Bakışıp hasret giderirler.

 o arada genç kız, bir de ne görsün, karşıdan iki jandarma geliyor; sevdiğini götürecekleri genç kızın içine doğuyor. Genç kız, acılar ve üzüntüler içerisinde ağlayarak sevdiğini uyarma amacıyla bu türküyü yakıyor.  Çift Jandarma Türküsü’nün bilinen hijkayesi böyle. Bu türkü aslında sevgilinin sevdasına ağıdıdır. Türkü içinde geçen bazı sözler ve Türkü’nün ritmi şaşırtıcıdır. Türkü kısa sürede Bar’a dönüşerek Şavşat Barı adını almış durumda. 

ORHAN HAKALMAZ CANLI YAYIN PROGRAMINDA BÜYÜK BİR GAF YAPMIŞTI!

Çift Jandarma Türküsü’nün Gürcüce orjinalinin olduğu söylense de bir netlik,  fikirde tam bir birliktelik sağlanamamıştır.  5/8 ritmin adı Muş olarak geçer.  Bu bakımdan Türkü’nün Artvin yöresine ait olup olmadığı tartışması yaşanır. Bu kargaşa ve yanlışın “HUŞ Türküsü’nün” adının nasıl olmuşsa “MUŞ Türküsü” diye halk arasına yerleşmesi Çift Jandarma Türküsü’nün bu yöreden alındığı şüphesini doğurmuş,  bir dönem Kanal 7’de türkü programı yapan Türkücü Orhan Hakalmaz’ı da yanılmış canlı yayında.

Türkü içinde geçen Zeytun Yaprağı Yeşil da/ Altında kayfe Pişir/ Benden sana Yar olmaz da/ Get ağlın başan Devşir.. dörtlüğünde geçen “zeytinin” Artvin’de yetişmediğini, buradan türkünün Artvin’e ait olamayacağına getiren talihsiz sözleri olmuştur. Artvin’de zeytinin yetişmeyeceğini coğrafyaya bakarak söyleyip büyük gaf yapan ve yanılan Hakalmaz, bu szölerinden yıllar sonra Geçen yıl Kafkasör Şenlikleri kapsamında konser için geldiği Artvin’de Çift Jandarma Türküsünü okumuş, zeytinin de yetiştiğini öğrenmiştir. 

  TÜRKÜ İÇİNDE YANLIŞ OKUNAN MISRALAR VAR. 

“LO” SÖZCÜĞÜ ARTVİN’DE ASLA KULLANILMAZ

Çift Jandarma Türküsü’nün bir mısrası çoğunlukla yanlış okunmmaktadır.  O mısranın yanlış okunan hali şöyledir; Dağlarda Kar sesi var da /  Tavlada zar sesi var/ Kurban olam  Haypet’a  da/ içinda yar sesi var. Doğrusu ise şöyledir; Dağlarda Kar sisi var da/ tarlada zar sesi var/ Kurban olam Vaket’a da/ İçinde Yar sesi var.  Ayrıca; Artvin Türkülerinde “LO” sözcüğü hiç kullanılmaz. Daha çok “da” kelimesi kullanıldığından doğrusu “da” olacaktır.