Türk edebiyatında polisiye roman ve Sultan Abdülhamit'in polisiye tutkusu

Polisiye ve korku edebiyatı Türkiye’de son zamanlarda oldukça geniş bir okur kitlesi kazandı. Çok satan ve okunan türlere baktığımızda bunu açıkça görüyoruz. Polisiye romanda iyi yazarlar baş göstermektedir.

Ahmet Ümit, Osman Aksu, Elçin Poyrazlar yazdıkları eserlerle kitapseverler tarafından ilgiyle takip edilmektedirler.

Osmanlı döneminde özellikle Tanzimat devri edebiyatçılarına baktığımızda Ahmet Mithat Efendi’nin önde geldiğini görebiliriz.

SULTAN ABDÜLHAMİT’İN POLİSİYE MERAKI

Osmanlı Devleti’nin devrik Sultanı İkinci Abdülhamit’in polisiye merakı hepimizin malumu. Sultan Abdülhamit İngiliz yazar Sir Arthur Conan Doyle’ye deta hayrandı ve kitaplarının çevrilmesi için büyük uğraş verdiğini belirtelim. Sultan Abdülhamit, çoğu zaman odasına çekilir ve iştahla polisiye roman okurdu.

SHERLOK HOLMES'İN GÖZLEM YETENEĞİ

Sherlok Holmes, Arthur Conan Doyle'un yarattığı Britanyalı hayali dedektiftir. Sherlock Holmes, dedektif kahramanlar içerisinde belki de en meşhur olanıdır. Olayları gözlem yoluyla çözmesi ile ünlüdür.

HAFIZALARA KAZINAN KARAKTER

Yazarın yarattığı bu hayali karakter hemen herkesin hafızasına çivi gibi çakılmıştır. Sherlok Holmes, filmlere, dizilere bile konu olmuştur.

GÜNÜMÜZDE POLİSİYE

Polisiye roman denilince aklımıza  Agatha Christie, Sherlok Holmes’in yazarı Sir Arthur Conan Doyle, Edgar Allan Poe’yi hatırlarız. Eserleri pek çok dile çevrilen, elden ele dolaşan kitaplarıyla günümüzde bile hala büyük bir tutkuyla okunmaktadırlar.

EDEBİYATIMIZDA ÖRNEKLER

Ülkemizde de bu türde iyi eserler veriliyor. Özellikle Ahmet Ümit’in yazdığı kitaplar müthiş rağbet görüyor ve tabir-i caize ekmek peynir gibi satıyor.

BAŞKOMSER NEVZAT

Ahmet Ümit'in yarattığı efsane karakterinin adı da Başkomser Nevzat'tır. Kitaplarını okuyanlar Başkomser Nevzat'ı çok yakından tanırlar.

Yardımcıları Ali ve Zeynep'le cinayetleri çözen, katillerin peşine düşen Başkomser Nevzat, Ahmet Ümit'in efsanevi karakterlerindedir.

CİNGÖZ RECAİ

Bütün bunlardah bahsederken Peyami Safa'nın Server Bedi mahlasıyla yazdığı, yazar Arsen Lüpen'den esinlediği efsanevi hırsız Cingöz Recai'yi de unutmayalım.

Cingöz Recai'nin hedefinde zenginler vardır. Sürekli onların baş belasıdır ve paralarını çalar. Cingöz Recai, fakirin, fukaranın ve yoksulun babasıdır onlara asla zarar vermez.

TEKRAR BEYAZ PERDEDE

Filme de uyarlanan Cingöz Recai'ye Türk sinemasının usta ismi Ayhan Işık hayat vermiştir. Polis Rıza'yı ise Abdurrahman Palay canlandırdı. Cingöz Recai, 2017 yılında yönetmen Onur Ünlü kamerasından tekrar beyaz perdeye taşındı. Cingöz Recai rolünde bu sefer sevilen aktör Kenan İmirzalıoğlu vardı.

YAKIŞIKLI VE KİBAR HIRSIZ

Yakışıklı, nazik ve kurnaz olan Cingöz Recai, pek çok kesim tarafından günümüzde bile ilgiyle okunmaktadır.

DÜŞMAN KAZANAN BİR KANUN BEKÇİSİ

Ahmet Ümit'in çoğu kitabında Başkomser Nevzat'a rastlarız. Sinirli, asabi ve işinin ehli olan Nevzat, katillerin,kanun tanımazların adeta baş belasıdır. İşte bu özelliğinden dolayı da fazla düşman kazanmaktadır Başkomser Nevzat.

Başkomser Nevzat ile tanışmadıysanız hemen elinize bir Ahmet Ümit kitabını alın.

Nacizane tavsiyelerim: Kukla, Patasana, Beyoğlu Rapsodisi, Sultanı Öldürmek, İstanbul Hatırası....

YÜKSEK TEMPOLU KİTAPLAR

Öte yandan Osman Aysu'nun yazdığı polisiye romanlar da okurlar tarafından büyük bir beğeni ile okunuyor.

Bunun yanında gazeteci yazar Elçin Poyrazlar’ı da unutmamak lazım. Poyrazlar da kaleme aldığı yüksek tempolu eserleriyle adından sıkça söz ettiriyor.

ŞİİRDE POLİSİYE…

Romanda polisiyeden bahsettik.

Peki, ülkemizde polisiye şiir örnekleri var mı?

Evet var!

CİNAYET SAATİ

Haliç'te bir vapuru vurdular dört kişi

Demirlemişti eli kolu bağlıydı ağlıyordu

Dört bıçak çekip vurdular dört kişi

Yemyeşil bir ay gökte dağılıyordu

Deli Cafer İsmail Tayfur ve şaşı

Maktulün on beş yıllık arkadaşı

Üçü kamarot öteki aşçıbaşı

Dört bıçak çekip vurdular dört kişi

Cinayeti kör bir kayıkçı gördü

Ben gördüm kulaklarım gördü

Vapur kudurdu kuduz gibi böğürdü

Hiç biriniz orada yoktunuz

Demirlemişti eli kolu bağlıydı ağlıyordu

On üç damla gözyaşını saydım

Şafak nabız gibi atıyordu

Sarhoştum Kasımpaşa’daydım

Hiç biriniz orada yoktunuz

Haliç'te bir vapuru vurdular dört kişi

Polis katilleri arıyordu

Deli Cafer İsmail Tayfur ve şaşı

Üzerime yüklediler bu işi

Sarhoştum Kasımpaşa’daydım

Vapuru onlar vurdu ben vurmadım

Cinayeti kör bir kayıkçı gördü

Ben vursam kendimi vuracaktım

Atilla İlhan