Empati kurabilmek anne ve baba için çok önemlidir. İletişimin yolu empatiyle açılır. Anne ve babanın çocuğunun gözüyle çevresine bakabilmesidir. Duygu ve düşüncelerini anlamak.Bakış açısını görmek. Onun fikirlerine değer vermek. Onu duymak ve onu anlamaktır. Empati kurmak demek çocuğu ile her konuda aynı fikirde olmak demek midir?

Hepimizin bildiği gibi eğitim ailede başlar. Anne ve babalar başarılı ve becerikli çocuklar ister. Kimi zaman yaşının gerektirdiğinden daha fazla beklentiye girerler. Ama asıl amaçları çocuklarının sağlıklı bir kişilik geliştirmesi ve içinde bulundurduğu dönemi sağlıklı geçirebilmeleridir. Çocuğun kişiliği nelerden etkilenir? Aile içindeki bireylerin kişilik yapısından, aile içindeki bireylerin becerilerinden ve aile içi iletişim şeklinden etkilenirler.

Ailenin temel gereksinimleri

-Değerli olma duygusu
-Güven ortamı
-Yakınlık ve dayanışma
-Sorumluluk duygusu
-Zorluklarla mücadele
-Mutluluk ortamı
-Sağlıklı manevi yaşam

Empati kurabilmek anne ve baba için çok önemlidir. İletişimin yolu empatiyle açılır. Anne ve babanın çocuğunun gözüyle çevresine bakabilmesidir. Duygu ve düşüncelerini anlamak.Bakış açısını görmek. Onun fikirlerine değer vermek. Onu duymak ve onu anlamaktır.

Empati kurmak demek çocuğu ile her konuda aynı fikirde olmak demek midir?

İğne olmaktan korkan çocuk için:

Model 1:

“Korkacak bir şey yok bak diğer çocuklar hiç korkuyorlar mı? Sen korkak mısın?”

Model 2:

“Canın acıyacak diye korktuğunu biliyorum, haklısın ama iyileşmen için bu iğneyi yaptırmamız gerekiyor.”

Sevgili anne ve babalar hangi model de rol almak isterdiniz?

Çocuğumuzla konuşuyor muyuz?

Nasıl, nerede, ne zaman, ne sıklıkla ve ne hakkında konuşuyoruz? Televizyon kapalıyken, başka işiniz yokken, yemek yemiyorken, nasihat etmeden, nutuk çekmeden, yargılamadan, eleştirmeden ve öğüt vermeden konuşuyor muyuz?

Etkin iletişimin yolu nelerdir?

-Etkin dinlemek
-Söylenileni anlamak
-Değer vermek
-Yanıtlarımıza hassas olmak
-Genelleme yapmamak
-Yargılama yapmamak
-Küçümsememek

Çocuğumuz eve gelince nasıl karşılıyoruz onu?

Model 1:

-Acele et
-Üstünü değiştir
-Yemek hazır, çabuk sofraya
-Sonrada doğru ödevin başına
-Televizyon falan yok bu akşam
-Yeter artık bilgisayarın başında da vakit kaybettiğin. Uyuşup kalıyorsun ekranın karşısında.

Model 2:

-Hoş geldin
-Seni çok özledim
-Neler oldu bu gün okulda?
-Nasıl geçti?
-Biraz yorgun görünüyorsun bu gün fen derslerin vardı zihnin bayağı yorulmuş olmalı.
-Ben bugün ………. yaptım
-Bu akşam için planın var mı?

Hangi model ebeveyn olmak istersiniz?

Etkin iletişim kurmak çocuğumuzu etkin dinlemekle başlar, ebeveyn çocuğunun ne söylemeye çalıştığını anlar, söylediklerine bir ayna tutar ve ona geri ve doğru aktarım yapar yargılamadan, eleştirmeden. Kendi çözüm ve yargılarınız olmadan iletişim kurar.

Arkadaşıyla bir daha oyun oynamak istemeyen bir çocuk!

Model 1:

-Ne yaptın yine?
-Küçük şeyler için kendini üzüyorsun, üstünde durma.
-İnsan hiç küser mi arkadaşına yarın yine gider oynarsın nasıl olsa.
-Ne oldu kavga mı ettiniz?
-Zaten bende annesini sevmezdim, iyi olmuş bir daha oynama, falancayla oyna bundan sonra.
-Bırak o gelip senin kıymetini anlar nasıl olsa.

Model 2:

-Çok üzgün görünüyorsun, neler oldu?
-Sinirlenmişsin hatta kırılmışsın galiba.

Hangi modelde yer almak isterdiniz?

BEN DİLİ:

Etkin iletişimden vazgeçilmez yöntem “ben dilini” kullanmaktır. “SEN” diye başlayan cümleler yerine “BEN” diye başlayan cümleler kullanın. Ben dilinde amaç onun sizinle empati kurabilmesidir. Çocuğun yaptığı yanlış davranışa odaklanılmaz. Olaydan sonra oluşan sonuca odaklanılır. Kullandığınız jest ve mimikleriniz önemlidir.

Ben Dili kullanmaya bir örnek:

Oyuncaklarını oynadıktan sonra toparlamayan çocuk için:

Oyuncaklarını bütün eve dağıttığın zaman, bütün evi düzenlemek çok vaktimi alıyor ve beni yoruyor. Yoruluyorum çünkü evde yaptığım daha bir sürü sorumluluklarım var.

Unutulmamalıdır ki ailede iletişimi güçlü olan bireyler toplum içinde de bu becerilerini kullana bilirler. Bu durumda da her konuda rol model olan anne ve babalarımıza etkin iletişim kurabilen nesiller için çok iş düşmektedir.

 Psk. Havva Gül DİKİCİ