Takograf nedir

Takograf kelimesi, Almanca kökenli 'Tachograph' ifadesinden dilimize geçmiştir.

Yolcu taşımacılığında onlarca ve yüzlerce insanın can güvenliği ve emniyeti otobüs sürücülerinin dikkat, özen ve ustalığına emanettir.

Takograf gibi cihazların desteği ile yol güvenliğini ve emniyetli bir yolculuğu sağlamak mümkün olabilmektedir. Trafikte can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından takograf bağlanması ise yasalarla zorunlu hale getirilmiştir.

Takograflar analog olarak kullanılırken, yasal değişiklikle 1 Ekim 2021 tarihinden itibaren dijital takograf uygulamasına geçilmiştir.

TAKOGRAF NEDİR

Akıllı kartla çalışan dijital ya da diğer adıyla sayısal takograf, kara yolu ile yolcu veya eşya taşımacılığı yapan ticari araçlarda kullanılan bir kontrol cihazıdır. Dijital takografların onaylı servisler tarafından en az iki yılda bir kontrol edilmesi gerekmektedir.

Takometre olarak da adlandırılan takograf; otobüs, kamyon gibi ağır taşıtlarda kullanılmaktadır. Taşımacılıkta çok önemli bir cihaz olan takograf, uzun yol şoförlerinin, kamyon sürücülerinin ve tır sürücülerinin can güvenliğinin sağlanabilmesi bakımından zorunludur.

Aracı kullanan şoförün tüm faaliyetlerini kaydetmeye yarayan takograf, sayesinde trafikte pek çok kaza önlenebilmektedir. Takograf aygıtı, aşağıdaki bilgileri kayıt altına almaktadır.

• Araç kayıt numarası
• Araç hızı
• Tek veya yardımcı sürücü
• Her gün bir sürücü kartının takılma sayısı
• Sürücünün katettiği mesafe
• Sürücü aktivitesi (sürüş, dinlenme, molalar, diğer aktiviteler, müsaitlik)
• Etkinlik değişikliğinin tarihi ve saati
• Olaylar (aşırı hız, sürücü kartsız sürüş, kurcalama, dolandırıcılık girişimleri) ve hatalar
• Yaptırım kontrolleri
• Takograf kalibrasyonlarının ayrıntıları
• Taşıtın sair çalışma ya da hazır bulunma zamanları

Takograf vasıtasıyla sürücüler trafikte detaylı bir biçimde incelenebilmektedir. Trafik denetlemelerinde kayıtlı bilgiler kontrol edilerek kural ihlali yapılıp yapılmadığı incelenebilmektedir.

Denetlemelerde taşıtın kullanım süresi, taşıtın hızı, şoförün dinlenme süresinin mevzuata uygun olup olmadığı gibi pek çok bilgi takograf göstergesinden ya da mini yazıcıdan alınacak rapor çıktısından ya da takograf kartından kontrol edilebilmektedir.

TAKOGRAFIN AMAÇLARI

Analog ya da Ekim 2021 tarihinden sonra dijital takografın amaçlarını şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Taşımacılık alanında görev yapanların, çalışanların sosyal standartlarını iyileştirmek
• Trafik ve yol güvenliğini sağlamak
• Rekabette adaleti sağlamak
• Denetimi geliştirmek ve kolaylaştırmak

TAKOGRAF HANGİ ARAÇLARDA ZORUNLUDUR

Yasa gereği takograf cihazı bağlanması zorunlu araçlarda bulunan takograf, taşıt harekete geçtiğinde "sürüş modu" otomatikman devreye girmektedir. Takograf verilerine hukuka aykırı bir biçimde müdahale etmek yasal bir suçtur. Mevzuatta yer aldığı üzere yasa gereği takograf takılması zorunlu araçlar ise şunlardır:

• Yük taşımacılığında kullanılan ve ağırlıkları 3.500 kg üzerinde olan kamyonet,
• Kamyon ve tır araçları,
• Yolcu kapasitesi 17 yolcudan fazla olan otobüsler