Fasulyeli Keklerden Görkemli Şölenlere: Orta Çağ’da Noel Nasıl Kutlanıyordu?

1. Şölen

Orta Çağ’da Noel tatili 25 Aralık sabahından 5 Ocak akşamına kadar devam ediyordu. Aralık ayının son günleri şölen sezonunun açıldığı anlamına geliyordu. Fakat şölenlerin büyüklüğü insanların sosyal statüsüne göre değişim gösterirdi. Yine de insanların çoğu kasım ayının sonlarında domuz avlamaya çıkıyordu. Etler Noel pastırması ve jambon yapmak için tuzlanıp, süslenirdi. 25 Aralık geldiğinde mutlaka her masada bu gıdalar olurdu. Bununla birlikte kırsal kesimlerde, malikane sahiplerinin işçilerine en az 12 gün izin vermesi ve onlara gıda yardımı yapması bekleniyordu. Gıda yardımı genellikle hamur işleri, kümes hayvanları, domuz eti, turta ve şekerlemeleri kapsıyordu. Kraliyet sarayının şölen menüsü çok daha farklıydı. Özellikle kerevit, yılan balığı ve yunus gibi “egzotik” lezzetler menüde bulunurdu.

Orta Çağ’da Noel döneminde çeşitli kostümler giymek gelenek haline gelmişti. Bu kostümlerin büyük bir kısmı eski pagan geleneklerinin bir parçasıydı. Bununla birlikte bazı erkekler kadın kıyafetleri giyer ve maske takardı. Sonrasında kapı kapı dolaşarak şarkılar söylenir ve fıkralar anlatılırdı. İnsanların çoğu bunu eğlence için yaparken bazıları şarkı söylemelerinin karşılığında küçük hediyeler bekliyordu. Kraliyet ailesi arasında ise ahşaptan yapılmış bir yaban domuzu maskesi takmak garip bir Noel geleneği olmuştu.

3. Fasulyeli kek

5 Ocak gecesi kutlanan Twelfth Night (On İkinci Gece), Orta Çağ döneminde başlı başına bir tatil olarak görülüyordu. O gece, 12 günlük eğlencenin doruk noktasını temsil ediyordu. On İkinci Gece’nin en önemli parçası, içinde bir tane kuru fasulyenin bulunduğu meyve dolgulu kekti. İçinde fasulyenin olduğu dilimi alan kişi, gecenin en önemli insanı seçilirdi ve diğerlerine çeşitli “cezalar” verebilirdi.

Noel’in son gününün Orta Çağ bilimi için de özel bir önemi vardı. Rahipler, gelecek yılın hava durumunu tahmin etmek ve önemli olayları önceden görebilmek için doğadan gelen işaretleri inceliyordu. Fırtınalar, şiddetli rüzgarlar ve hatta gökkuşağı gelecek yıl için işaretler verebilirdi. Örneğin, Noel günü hava güneşli ve açıksa bu durum bahar aylarının ılık ve ılıman geçeceğinin, iyi mahsul alınacağının ve salgın hastalıkların olmayacağının işaretiydi. Ancak Noel günü kuvvetli bir rüzgar varsa bu durum zenginler için kötü bir yılın habercisiydi.